Το τελευταίο διάστημα και μετά την σωστή ανακοίνωση της κυβέρνησης για την επέκταση της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας σχεδόν σε όλους τους χώρους, βλέπουμε ολοένα και πιο συχνά μάσκες και ασπίδες προστασίας σε διάφορα σχέδια και χρώματα να κυκλοφορούν. Ποιά είναι όμως η σωστή για να προστατέψει εμάς και τους γύρω μας;
Ας ξεκινήσουμε με τις ασπίδες προστασίας πρώτα που είναι πολύ εύκολο να αναλύσουμε. Οι ασπίδες αυτές δεν αντικαθιστούν τις μάσκες και δεν παρέχουν καμία ασφάλεια. Οι κάθετες παρέχουν προστασία μόνο όταν συνοδεύονται με την χρήση μάσκας και σκοπός τους είναι η προστασία από τα αερολύματα και μικροσταγονίδια στο πρόσωπο και στα μάτια και η κυρίως χρήση τους προορίζεται για για νοσοκομεία, οδοντιατρεία, βιομηχανία τροφίμων, χημικά εργαστήρια κλπ.
Οι άλλες που στηρίζονται στο πιγούνι είναι απλά διακοσμητικές και δεν παρέχουν KAMIA απολύτως προστασία.
Στην κατηγορία μασκών προστασίας τώρα… κυκλοφορούν οι υφασμάτινες , απλές χειρουργικές μάσκες (που θα αναλύσουμε παρακάτω) και οι μάσκες με φίλτρο.
Οι μάσκες με φίλτρο ή βαλβίδα θα πρέπει να διατίθενται αυστηρά για χρήση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και δεν πρέπει να τις χρησιμοποιούν οι πολίτες.
Ένας απλός πολίτης που έχει κορωνοιό και φοράει αυτή τη μάσκα προσώπου, με κάθε του εκπνοή μπορεί να μολύνει τον διπλανό του. Η μάσκα με φίλτρο μπορεί να διασπείρει τον κορωνοϊό με την εκπνοή, καθώς επιτρέπει τα σταγονίδια να φύγουν από το φίλτρο. Αυτό σημαίνει ότι ένας πολίτης που δεν ξέρει ότι έχει τον ιό και χρησιμοποιεί αυτή τη μάσκα, διασπείρει τον Covid -19, με κάθε του αναπνοή!
Πολλοί ρωτούν εάν οι υφασμάτινες μάσκες που κυκλοφορούν στο εμπόριο ή αυτές που εμείς μπορούμε να φτιάξουμε στο σπίτι μας προστατεύουν από τον κορωνοιό. Δυστυχώς η απάντηση είναι ΟΧΙ αποτελεσματικά γιατί αυτό εξαρτάται από την ποιότητα του υφάσματος, την πυκνότητά του και πόσες στρώσεις ύφασμα θα χρησιμοποιήσουμε κλπ. Άλλοστε μετά από κάθε χρήση της μάσκας θα πρέπει να πλένεται κάθε μέρα με απορρυπαντικά και χλωρίνη τουλάχιστον στους 60 βαθμούς και να σιδερώνεται σχολαστικά. Μετά από κάποιες χρήσεις θα πρέπει να γίνεται και αντικατάσταση γιατί μειώνεται η αποτελεσματικότητά της.
Από τότε που μας έπληξε η παγκόσμια πανδημία, οι ερευνητές μελέτησαν πόσο καιρό μπορεί να ζήσει σε διάφορες επιφάνειες, ο κορονοϊός.
Μια αναφορά που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό, «The Lancet», το οποίο αναφέρει ότι ο μολυσματικός ιός θα μπορούσε να παραμείνει στην εξωτερική στρώση μιας μάσκας για επτά ημέρες. Το βαμβακερό ύφασμα δεν έχει σχεδιαστεί για να φιλτράρει πλήρως τα σωματίδια του ιού. Ωστόσο θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο στα άτομα που δεν έχουν τα συμπτώματα του ιού και δεν έχουν μάσκα μίας χρήσεως να φορέσουν.
Ακόμα περισσότερο με τα παραπάνω για την χρήση υφασμάτινης μάσκας έρχεται να προστεθεί μια τελευταιά μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ομάδα επιστημόνων στην Αυστραλία και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Thorax, που συνέκριναν την αποτελεσματικότητα χειροποίητων υφασμάτινων μασκών με μονής και διπλής στρώσης υφάσματος με τις απλές χειρουργικές μάσκες προστασίας, ως προς την συγκράτηση των σταγονιδίων.
Προκειμένου να έχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα χρησιμοποίησαν ειδικά σχεδιασμένο σύστημα φωτισμού LED και βιντεοκάμερα υψηλής ταχύτητας.
Από το βίντεο που τραβήχτηκε μπορεί να παρατηρηθεί ότι, για παράδειγμα, ένα ύφασμα μονής στρώσης μείωσε την εξάπλωση των σταγονιδίων αλλά το ύφασμα διπλής στρώσης είχε καλύτερη απόδοση. Ακόμη και μια υφασμάτινη μάσκα προσώπου με μία στρώση είναι καλύτερη από το να μην χρησιμοποιούμε καθόλου. Ωστόσο, μια υφασμάτινη μάσκα διπλής στρώσης ήταν σημαντικά καλύτερη στη μείωση της εξάπλωσης σταγονιδίων από βήχα και φτέρνισμα. Μια χειρουργική μάσκα 3ply ήταν η καλύτερη μεταξύ όλων των σεναρίων που δοκιμάστηκαν για την πρόληψη της εξάπλωσης σταγονιδίων από οποιαδήποτε αναπνευστική εκπομπή. Αυτές οι απεικονίσεις δείχνουν την αξία της χρήσης μάσκας προσώπου και τη διαφορά μεταξύ των τύπων μάσκας. Αρκετοί άλλοι παράγοντες καθορίζουν την αποτελεσματικότητα των υφασμάτων, όπως ο τύπος του υλικού, ο αριθμός των στρωμάτων, η διάταξη των διαφορετικών στρωμάτων και η συχνότητα του πλυσίματος. Ωστόσο, με βάση τις απεικονίσεις που παρουσιάζονται, σε περίπτωση ελλείψεων χειρουργικών μασκών, προτιμάται μία υφασμάτινη μάσκα διπλής στρώσης από μία μονή. Οι οδηγίες για τις σπιτικές υφασμάτινες μάσκες πρέπει να ορίζουν πολλαπλά στρώματα (τουλάχιστον 3). Μία άλλη μελέτη έδειξε ότι μια βαμβακερή μάσκα 12 στρωμάτων ήταν εξίσου αποτελεσματική με μια χειρουργική μάσκα, αλλά η μάσκα υφάσματος μίας στρώσης δεν ήταν προστατευτική έναντι των κορονοιών.
Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής, η διπλή στρώση υφασμάτινης μάσκας περιόριζε σε έναν βαθμό την εξάπλωση των σταγονιδίων σε διάφορες συνθήκες (ομιλία, βήχας, φτέρνισμα) πολύ καλύτερα από την μονή στρώση, αλλά όμως όχι στο βαθμό που αυτό επιτυγχάνεται από τις κοινές χειρουργικές μάσκες μιάς χρήσης τριπλού πάχους (3 φύλλων ή three-ply ή 3 layer).
Γι’ αυτό και η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρείας προτείνει την κοινή χειρουργική μάσκα μιάς χρήσης τριπλού πάχους (3 φύλλων ή three-ply ή 3 layer) ως την καλύτερη ενδεδειγμένη λύση για τους απλούς πολίτες, καθώς εμποδίζει τη διασπορά του ιού στον διπλανό μας.
